Vijfde brief, deel 4
Mijn vriend! Ik mag niet vergeten hieraan het volgende toe te voegen. In het jaar 1798 keerde de molenaar van Hoogeloon zich af van de roomse godsdienst en ging over tot die van de hervormden. Waarschijnlijk deed hij deze stap uit overtuiging en geenszins uit eigenbelang, want hij was een man, ook volgens getuigenis van de roomsen zelf, op wiens gedrag niets aan te merken viel. Hij was bovendien behoorlijk gefortuneerd en hij heeft alles achtergelaten, omdat hij zich niet meer veilig voelde in de Meierij. Als ik het goed heb onthouden, leeft hij nu als molenaarsknecht in Overijssel.
Hoezeer zouden de hervormden zich hierop kunnen beroemen, als zij net zoveel prijs zouden stellen op het maken van bekeerlingen als de roomsen doen. Een braaf man verlaat alles: zijn moeder, broeders en zusters, in één woord, alles wat hij bezit; stelt zich bloot aan haat en vervolging en omhelst de leer van een kerk die op dit moment volledig in de verdrukking zit. Wat een hemelsbreed verschil tussen deze overgang en die van de beruchte Frans Voorhout in Alkmaar!* Zou pastoor P. Schouten wel zoveel drukte hebben gemaakt, en zoveel water vuil, als dit geval aan hem en anderen bekend zou zijn geweest? Vast en zeker niet! Het verschil is te groot.
Vessem is evenmin een mooi dorp. Men treft er slechts een middelmatige kerk aan en een hoge spits op de toren daarvan. Hier hebben tegenwoordig de roomsen de kerk van de hervormden in bezit, maar die laatsten vieren nu hun diensten in de kerk van de eersten. Dat komt op mij behoorlijk broederlijk over en zeker moet zo’n manier van doen jouw goedkeuring meer wegdragen dan die in andere dorpen.
Wintelre en Oostelbeers zijn niet veel bijzonders. Hier dacht ik deze brief te besluiten, maar het regenachtige weer weerhoudt me om nu naar buiten te gaan. Ik zal dus maar doorschrijven en daarom nu iets zeggen over Oirschot, hoewel ik je vorig jaar al enigszins heb laten kennismaken met dit dorp. De kerk is heel mooi, vooral de toren. Die komt, zowel in vorm als in stijl, heel erg overeen met de Grote Kerk in Rotterdam. De kerk van dit dorp is tegenwoordig ook in handen van de roomsgezinden, die hierin trouwens erg min hebben gehandeld.
*) Dat gebeurde op 10 september 1797. Lees het hele verhaal
Geen opmerkingen:
Een reactie posten