Een traan voor de arme protestanten

Harmonium, een surrogaatorgel gebruikt voor onder meer huiskamerdiensten

Zestiende brief, deel 6

Een protestant moet hier met medelijden zijn geloofsgenoten aanschouwen, hoewel het over het algemeen flinke mensen zijn. Op veel plaatsen zijn zij hun kerk kwijt en moeten ze nu hun diensten in een kamer bij de predikant thuis houden. Dus u beklaagt hen terecht, mijn beste. En wat zal er van die ongelukkige leraren der hervormden in de Meierij terecht komen? Als ze geen geld hebben, vinden ze geen geloof. En misschien worden velen met vrouw en kinderen op straat gezet, want men wil hun ook hun huizen ontnemen.

Mijn hart krimpt van verdriet ineen, als ik alles overdenk wat een protestant in de Meierij ondergaan moet en misschien nog zal moeten ondergaan en dat dan ook nog eens van mensen die zichzelf óók christen noemen.

Maar laat ik maar doorgaan en je verder schrijven, terwijl ik met bloedend hart een gepaste traan laat voor die arme, vervolgde, gehate en vervloekte mensen. Misschien kan ik daarmee enigszins de treurigheid die mij bij deze gedachten overviel, verdrijven.

Jij vroeg me ook: “Is het een algemene stelregel bij de roomsen in de Meierij dat men zijn belofte niet hoeft te houden als het een ketter betreft, en dat het er niets toe zou doen als men een valse eed aflegt met betrekking tot een geus?” Ik zeg je: ja, dat is zo! Dit brengt hun godsdienstige overtuiging namelijk mee. Bovendien heeft een priester de macht om hen van de zonde van een valse eed te verlossen. Als het om een zaak van belang gaat tussen een roomse en een hervormde in de Meierij, zou ik een roomse getuige altijd op zijn minst voor partijdig houden.