Waarom wilden ze toch weten, wie ik was? Daar lag toch geen enkel voordeel of nut voor iemand van die vragenstellers in? En stel dat ik gezegd had: zo en zo heet ik. Dan nog had men niets geweten. Maar zo gaat het. Velen zijn nieuwsgierig naar zaken die hun niets aangaan, en dat geldt vooral voor mensen die weinig of niets te doen hebben. Het vragen naar dingen die geen enkele betrekking op ons hebben, of waardoor wij niet beter of wijzer kunnen worden, is iets wat ik altijd met verontwaardiging bekijk. Iemand die veel van dat soort dingen vraagt, is of bemoeiziek of praatziek of iemand die zich verveelt of iemand die gewoon niets te doen heeft, een Nihil-fecit, een nietsnut.
Maar laten we terugkeren naar mijn tocht! Onderweg kwam ik af en toe een kar, een rijtuig of een postkoets tegen, of een wandelaar, die net als ik op zijn apostelpaarden zijn weg vervolgde. Sommigen gingen mij voorbij, anderen haalde ik in, maar ik zag helemaal niemand onder hen die mij belangrijk genoeg leek om een gesprek mee aan te knopen. Tenslotte haalde ik een man in, die er nogal fatsoenlijk en braaf uitzag en ik vroeg hem hoe het toch gegaan was met de troepen van 1794.
“U bedoelt de Fransen”, zei hij. “Het was wel gegaan, als ze maar een religie hadden gehad, maar ze baden nooit en ze sloegen nooit een heilig kruis. Het waren allemaal volontairen (hij bedoelde ‘aanhangers van Voltaire’!), want ze waren eerder Geus [protestants] dan katholiek, en de ketters of geuzen hebben precies dezelfde religie als Volontair (Voltaire, dus). Dat heb ik tenminste van onze pastoor gehoord, en dat is een geleerde mens.”
O, wat een domheid! Wat een bijgelovige mensenhaat! Een hervormde en een Voltairist hetzelfde? Is dat mogelijk? Maar kunnen blinde leiders ook wel aan blinden menslievendheid bijbrengen ten aanzien van andersdenkende vereerders van de God van Liefde? In mijn hart beklaagde ik die man en ik liet hem snel in de steek. Mijn kennis van de gelaatkunde had mij op het verkeerde been gezet. Zelfs de beroemde Lavater zelf zou door dit gelaat misleid zijn, want:
Het verenpak laat ons makkelijk de vogelsoort herkennen,
Waarmee de Natuur slechts pronkt; maar mensen goed te kennen,
Vereist veel meer inspanning, ervaring, kunde en geest;
Want Domheid en Bijgeloof, niet de aangeboren leest,
Veranderen vaak de ziel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten